Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Boşanma, eşlerin  geçerli bir şekilde kurulmuş evliliği kanunda yazılı sebeplerle bir mahkeme kararına dayanarak sonlandırmasıdır. Boşanma davası anlaşmalı ve çekişmeli olarak iki şekilde açılabilmektedir. Kanunda boşanmanın özel ve genel sebepleri olmakla beraber anlaşmalı boşanma genel sebeplerin bir alt başlığıdır.

Anlaşmalı Boşanma için Koşullar Nelerdir?

TMK 166/3 uyarınca “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.”

-Anlaşmalı boşanma davası için tarafların evliliğinin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.

-Taraflar birlikte mahkemeye başvurabilirler veya eşlerden birinin açtığı boşanma davasını diğer taraf kabul edebilir.

-Tarafların mahkeme huzurunda boşanma talebini açıklamaları da bir diğer koşuldur. hakim tarafından dinlendiklerinde, serbest irade açıklamasında bulundukları kanaatine varılmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davasını Hangi Mahkemede Açmalıyız?

Görevli mahkeme 4787 sayılı Kanun ile belirlenmiştir. Aile hukukundan doğan davalardan birisi olan boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Ancak, Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemesi de davaya bakabilmektedir.

Kanuna göre yetkili mahkeme eşlerden birisinin yerleşim yeri Aile Mahkemesi ya da davadan önce 6 ay birlikte oturdukları yer Aile Mahkemesidir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü

Tarafların, maddi-manevi tazminat, nafaka (İştirak ve yoksulluk nafakası), çocukların velayeti, çocuklar ile kişisel münasebet gibi hususlarda anlaşmış olmaları gerekir. Bunun için bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanır ve iki taraf da protokolü imzalarlar. (bir örneği sayfanın aşağısında mevcuttur.)

Boşanma protokolü mahkemeye yazılı şekilde sunulduğunda pek çok avantajı olmakla birlikte, sözlü olarak sunulması da mümkündür.

Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alacak konular tarafların ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda hazırlanmalıdır. Ancak zorunlu olarak eklenmesi gereken unsurlar vardır. [1] Bunlar;
1. Boşanmanın mali sonuçları (nafaka, tazminat vb.)

2. Müşterek çocukların durumu (çocuk kimde kalacak, velayeti alamayan tarafla çocuğun kişisel ilişkisini nerede, nasıl, hangi zamanlarda kuracağı...)

Hakim şartları uygun görmezse bu konularda değişiklik yapabilecektir, bu olduğunda anlaşmalı boşanmaya karar verilebilmesi için tarafların da değişikliği kabul etmesi gerekir. Eğer kabul edilmezse, dava çekişmeli olarak devam edecektir. Ancak uygulamada hakimler değişikliğe çok fazla başvurmaz, şartları kabul ederler.

Bu protokol anlaşmalı boşanma dilekçesinin eki şeklindedir ve yukarıda belirtilen görevli ve yetkili mahkemeye sunulmak suretiyle dava açılabilecektir. Anlaşmalı boşanma davasında hazırlanacak dava dilekçesinde hazırlanan anlaşmalı boşanma protokolüne atıf yapılmalı, tarafların bu protokol kapsamında anlaştığı ve bu şartlar dahilinde boşanmayı kabul ettikleri açıkça belirtilmelidir.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Süreç - Dava Ne Kadar Sürer?

Boşanma davaları yazılı yargılama usulüne tabi olup mahkeme re’sen delil toplayamaz. Tarafların sürdüğü delil ve vakıalarla bağlıdır.

Davanın açılmasının ardından mahkeme bir tensip zaptı hazırlamasının ardından duruşma gününü taraflara tebliğ eder. tebligat usulüne uygun yapılmalıdır aksi halde tebligata bağlanan sonuçlar doğmaz. Yani, davalının cevap süresi başlamış olmaz. Hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilmemelidir.

Anlaşmalı boşanma, boşanmanın en kısa sürede gerçekleşmesine olanak sağlayan bir boşanma şeklidir, dolayısıyla Ankara gibi bi şehirde ortalama 1.5 ay sonrasına duruşma verilebilecektir.

Anlaşmalı boşanma davasında mahkemede boşanma iradelerinin belirtilmesi gerektiğinden tarafların mahkemede mutlaka hazır bulunması gerekmektedir. Davalının davayı kabul etmesi tek başına yeterli değildir.

Boşanmaya dair karar verildikten sonra mahkeme gerekçeli kararı duruşmadan en geç 1 ay sonra yazmalıdır. Daha sonra bu karar taraflara tebliğe çıkacaktır. Boşanma kararı, iki tarafın da istinaf mahkemesine gitmemesiyle kesinleşecektir.

Boşanma davasının reddi durumunda ise, tekrar aynı hukuki gerekçe ile boşanma davası açılabilmesi için 3 yıllık sürenin beklenmesi gerekmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Davasında Avukat Tutma Zorunluluğu Var Mıdır? 

Tarafların anlaşmalı boşanma davasında bir avukatla temsil edilmesi zorunluluğu yoktur. Ancak yukarıda bahsedilen boşanma protokolü birçok teknik prosedür içmektedir. Boşanmanın mali sonuçları ve müşterek çocukların durumu ile ilgili ileride tarafları olumsuz etkileyebilecek doğması muhtemel ve önemli zararların ortaya çıkmasını önlemek için uzman bir avukata başvurmak taraflar için oldukça gerekli olacaktır. Bir avukatın özen yükümlülüğü ve cezai sorumluluğu bulunmaktadır, oysaki hukuk eğitimi almamış olacak bir arzuhalcinin yapabileceği hatalardan vb. bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu sebeple durumun bir avukatla takip edilmesi önemlidir.

Avukatların Anlaşmalı Boşanma Davası için Ücreti Nedir?

Türkiye Barolar Birliği tarafından her yıl belirlenen Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde belirtilen ücretin altında bir ücret belirlenmesi yasaktır.

[1] Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2019/ 5910 Esas, 2019 / 9191 Karar sayılı 25.09.2019 tarihli kararı

Evlilik birliğini sonlandırmak isteyen eşlerin dayanabileceği boşanma sebeplerinden birisi de anlaşma ile boşanmadır. Anlaşmalı boşanmaya hükmedilebilmesi için eşlerin boşanmanın mali sonuçlarına ve çocuğun durumuna ilişkin bir anlaşmayı hâkimin onayına sunması ve hâkimin de bu anlaşmayı onaylaması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanmanın maddi koşullarından biri olan bu anlaşmanın yapılabilmesi için hem eşler hem de boşanma kararı verecek hâkim bakımından bazı koşulların yerine getirilmiş olması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’nun sözleşmelerin kurulması, geçerliliği ve hükümlerine ilişkin hükümleri, boşanma hukukunda aksine bir hüküm olmadıkça boşanmaya ilişkin anlaşma bakımından da geçerlidir. Eşler arasında yapılan anlaşma, boşanmanın fer’i sonuçlarına ilişkin taraflarca düzenlenen ve hakimin onay şartına bağlı özel hukuk sözleşmeleridir.

Örnek Anlaşmalı Boşanma Protokolü

ANLAŞMALI BOŞANMA PROTOKOLÜ

TARAFLAR:

1-) İsim Soyad (T.C:…………)

Adres:

2-)  İsim Soyad (T.C:…………)

Adres:

Yukarıda isimleri yazılı bulunan taraflar, hiçbir baskı altında kalmadan, kendi hür iradeleri ile boşanmaya karar vererek, bu boşanmanın gerek mali sonuçları gerek müşterek çocuklara ilişkin neticeleri konusunda mutabık olmuş ve işbu protokolü, ../../…. tarihinde imzalamışlardır. İşbu protokol, …….. Aile Mahkemesine verecekleri anlaşmalı boşanma dilekçesi ekinde, sunulacaktır.

PROTOKOL MADDELERİ:

1-) Yukarıda kimlik bilgileri yazılı olan taraflar evlilik birliğinin temelden sarsıldığı konusunda hemfikir olup, boşanma konusunda ortak bir karara varmışlardır.

2-) Müşterek çocuk   ……… ‘ın (T.C:……….) velayeti anne …….'da, kalacaktır.

3-) Baba  ……….’ın müşterek çocuk …….. ile kişisel ilişkisi şu şekilde tesis edilecektir;

-……., ortak çocuk ……'ı, boşanma kararının kesinleşmesini izleyen  ay başından geçerli olmak üzere, her ayın  cumartesi günü saat 20:00 ile pazar günü 19:00 arasında yatılı olarak görüşme sağlayacaktır. Sömestr tatilinde tatilin ikinci haftası (pazartesi 12.00 ve Pazar günü 20.00’a kadar) ve dini bayramlarda bayramın ikinci günü görüşülecektir.

4-) Baba ……., çocuk için aylık ….. TL iştirak nafakasını her ayın … gününe kadar ……. Numaralı hesaba yatıracaktır. Nafakaya her yılın 1 Ocak ayından itibaren geçen yılın TÜFE oranında artış uygulanacaktır. Reşit olan çocuk … ‘un eğitim hayatı tamamlanıncaya kadar eğitim masraflarını baba … karşılayacaktır.

5-) Taraflar TMK 174.madde uyarınca birbirlerinden başkaca nafaka, maddi ve manevi tazminat talep etmemektedirler.

6-)  Taraflar ev ve ziynet eşyaları konusunda birbirlerini gayrikabili olarak ibra etmişlerdir.

7-) Tarafların birbirinden yargılama gideri ve vekâlet ücreti talebi bulunmamaktadır.

8-) İşbu boşanma protokolü, 3 nüsha olmak üzere, ../../…. tarihinde düzenlenerek, hiçbir baskı altında olmadan taraflarca imza altına alınmıştır.

Sonuç: taraflar yukarıda yazılı maddelerde hür iradeleri ile ortak bir anlaşmaya varmış ve işbu protokolü mahkemeye sunmak üzere birlikte imza altına almışlardır.

TARAF  - İmza                              TARAF - İmza