Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmak “Hakaret Suçunu” oluşturur. Bu bakımdan seçimlik hareketli bir suçtur. TCK’da şerefe karşı suçlar başlığı altında madde 125’de düzenlenmiştir. Korunmak istenen değer ise bireyin toplum içinde diğer kişiler nezdindeki saygınlığıdır. Kişinin maddi varlığına yapılan saldırılar kanunda nasıl bir müeyyideye bağlanmış ise manevi varlığına yapılan saldırıların da cezasız bırakılmaması gerekir.
Tüzel Kişiler Hakaret Suçunu İşleyebilir Mi?
Tüzel kişiler hakaret suçunun faili olamazlar, ancak gerçek kişiler bu suçun faili olabilir. Bir tüzel kişiyi temsil ve idareye yetkili olanların işledikleri hakaret fiillerinden dolayı sadece bu fiilleri işleyen gerçek kişiler sorumlu olabilir.
Hakaret Suçu Nasıl İşlenir?
Hakaret suçu kasten veya olası kast ile işlenebilir; kanunda suçun taksirli hali düzenlenmediğinden taksirle işlenebilmesi mümkün değildir. Hakaret, mağdurun huzurunda işlenebileceği gibi, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle de işlenebilir.
TCK madde 125/1’de yüze karşı hakaret düzenlenmiştir:
“Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Mağdura telefon, mail, mektup vb. gibi iletişim yöntemleri kullanılarak yapılan hakaret de mağdurun yüzüne karşı yapılmış sayılır.
Gıyapta Hakaret Suçu
Hakaret mağdurun huzurunda işlenebileceği gibi gıyabında, başka bir deyişle yokluğunda da işlenebilecek bir suçtur. Gıyapta hakarette, mağdura edilen hakareti mağdur dışında duyan veya gören üçüncü kişiler mağdura bu hakareti iletmektedir.
- Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
- Üç kişinin aynı yerde olması şart değildir, önemli olan üç kişinin hakareti öğrenmesidir.
- Mağdurun kendisi ihtilat sayısı şartını sağlayacak olan üç kişiden birisi olamaz.
Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
Basit Hakaret Suçu Cezası
- Hakaret suçunun basit şeklinde cezası 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
- Hakim ya hapis cezası ya da adli para cezası verebilir.
Nitelikli Hakaret Suçu Cezası
Kamu Görevlisine Karşı Görevinden Dolayı Hakaret
Sanık tarafından kamu görevlisine görevinden dolayı yapılan hakaret, suçun nitelikli halini oluşturur ve cezanın artırılmasına neden olur.
Belirli Nitelikler İçin Hakaret
- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç veya kanaatlere yönelik hakaret.
- Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlere yönelik hakaret.
Alenen Hakaret Suçu Cezası
TCK’nın 125/4. maddesinde ağırlaştırıcı neden olarak öngörülen aleniyetin söz konusu olması halinde, hakaret suçu nedeniyle öngörülen ceza 1/6 oranında ayrıca arttırılır.
Karşılıklı Hakaret Suçu ve Cezası
TCK md. 129/3’e göre karşılıklı hakaret suçunda hakim, cezada indirim yapabilir veya ceza vermeyebilir.
Hakaret Suçu Şikayete Bağlı Bir Suç Mudur?
- Hakaret suçunun soruşturulması mağdurun şikayetine bağlıdır.
- Şikayet süresi, mağdurun hakareti öğrendiği tarihten itibaren 6 aydır.
Hakaret Suçu Yargıtay Kararları
- “Allah belanı versin” hakaret değildir.
- Sosyal medya hakaret suçlarında hesaba müdahale araştırılmalıdır.
Hakaret Suçunun Zamanaşımı
Hakaret suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Dava zamanaşımını kesen sebeplerin varlığı halinde bu süre en fazla 12 yıl olabilir.