Mirasçılık belgesi, aynı zamanda veraset ilamı olarak da bilinen, miras bırakanın (murisin) vefatının ardından mirasçıların yerine getirmeleri gereken önemli hukuki işlemlerden biridir. Mirasçılar, yasal olarak mirasçılıklarını kanıtlamak için bu belgeyi sağladıklarında büyük avantajlar elde ederler.
Mirasçılık belgesine sahip olan kişiler, bu belgeyi gösteren üçüncü kişilerle gerçekleştirecekleri işlemlerde, özellikle miras mallarına ilişkin hak talep etme konusunda yasal güvenceye sahip olabilirler.
Mirasçılık belgesi; mirasçılara yalnızca miras hakları elde etme olanağı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda bu hakların yasal bir zemine oturtularak sağlıklı bir şekilde sunulmasını sağlar.
1.Mirasçılık Belgesi Nedir?
Mirasçılık belgesi, bir kişinin ölümünün ardından geride kalan mal varlığının kimlere verileceğini belirlemek için alınan bir belgedir. Bu belge, mirasçıların kimler olduğunu ve mirasçıların hangi oranda miras hakkına sahip olduklarını gösterir.
Mirasçılık belgesi, bir kişinin ölümünden sonra kimin hangi miras payına sahip olduğunu resmi olarak belirleyen ve mirasçıların haklarını ispatlayan bir belgedir.
2.Mirasçılık Belgesi ve Veraset İlamı Aynı Şey Midir?
Veraset ilamı, mirasçılık belgesi ile aynı anlama gelir. Bu itibarla miras üzerindeki hak sahipliğini gösterir belgedir.
3.Mirasçılık Belgesi Nerden Alınır?
Veraset ilamı, noterliklerden veya sulh hukuk mahkemelerinden talep edilebilir. Mirasçılar bu iki yoldan biriyle yasal mirasçılıklarını belgeleyen resmi evrağı edinebilirler.
3.1.Noterden Veraset İlamı Talebi Nasıl Olur?
Aşağıdaki belgeler ile noterlikten mirasçılık belgesi talep edilebilir:
- Kişinin kimlik belgesi,
- Temsilen başvuru yapılacak ise Vekaletname ya da Mahkeme Kararı, Miras Bırakan kişiye ait T.C. Kimlik Numarası, (eğer bu bilgiye erişemiyorsanız noterlikte tespit edilebilmektedir)
- Noterlikten verilen başvuru formu,
Son olarak hazırlanan mirasçılık belgesi, noter tarafından doğrulanacaktır. Mirasçı tarafından gerekli belgelerin noterliğe ibrazı ile notere başvurulması suretiyle veraset ilamı alınabilir.
3.2.Sulh Hukuk Mahkemesinden Veraset İlamı Nasıl Talep Edilir?
Veraset ilamı (mirasçılık belgesi) almak için sulh hukuk mahkemesinde de dava açılabilir. Yetkili mahkeme, murisin son yerleşim yeri mahkemesi ya da mirasçılardan her birinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Sulh hukuk mahkemesine yapılan başvuruda, bu mahkemeye hitaben veraset ilamı istemli bir dilekçe yazılmalı ve dilekçe ekine nüfus kayıt örneği eklenmesi gerekir.
4.Sulh Hukuk Mahkemesinden Talep Edilen Mirasçılık Belgesinde Yargılama Usulü Nasıldır?
Veraset ilamı talebiyle açılan dava, çekişmesiz yargı işlerinden kabul edilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemelerinde açılacak bu davada herhangi bir davalı (hasım) gösterilmez. İş bu davada yetkili mahkeme, davacının yerleşim yeri mahkemesidir.
5.Noterlikten Mirasçılık Belgesi Talep Edilemeyecek Durumlar Nelerdir?
Bazı hallerde Noterlik Kanunu noterlerin veraset ilamı verme yetkisi sınırlandırılır. Bu hallerde mirasçı mutlaka sulh hukuk mahkemesine başvurmalıdır:
- Miras bırakan ile mirasçılık belgesi talep eden kişinin soybağının tespit edilememesi,
- Miras bırakan ile mirasçılık belgesi talep eden kişinin soybağının olması ancak yasal mirasçısı olmaması,
- Miras bırakan kişinin vasiyetnamesi bulunması,
- Miras bırakan kişinin 04/04/1926 tarihinden önce vefat etmiş olması,
- Miras bırakan kişinin 23/11/1990 tarihinden önce vefat etmiş ve eşinin sağ olması,
- Miras bırakan kişinin ya da mirasçılardan herhangi birinin, mirasçılarından herhangi biri ile aynı gün vefat etmiş olması,
- Miras bırakan kişinin ya da mirasçılardan herhangi birinin ‘GAİP’ olması,
- Miras bırakan kişinin ya da mirasçılardan herhangi birinin evlatlık olması,
- Miras bırakan kişinin ya da mirasçılardan herhangi birinin vatandaşlıktan çıkarılmış ya da birden çok vatandaşlığa sahip olması.
6.E-Devletten Mirasçılık Belgesi Alabilir Miyim?
Veraset ilamı, ancak noterler ve Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından düzenlenebilir. Bu açıklamalarla, e-devlet üzerinden mirasçılık belgesi alınamaz. Fakat daha önce alınmış bir veraset ilamını sorgulamak veya ilama erişmek için e-devlet kullanılabilir.
7.Mirasçılık Belgesini Kimler Talep Edebilir?
- Yasal mirasçılar,
- Murisin kan hısımları,
- Atanmış mirasçılar,
- Mirasçılık sıfatını kaybedenler.
8.Mirasçılık Belgesi İçin Gereken Evraklar Nelerdir?
Mirasçılık belgesi için notere müracaat edileceği takdirde, belge talebinde bulunan kişinin kimlik belgesiyle notere başvurması yeterlidir. Sulh hukuk mahkemesinden talepte bulunulacaksa e-devlet üzerinden alınacak bir nüfus kayıt örneği de yeterli olacaktır.
9.Mirasçılık Belgesine İtiraz Edebilir Miyim?
İster noter isterse sulh hukuk mahkemesi tarafından verilmiş olsun, mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir
9.1.Noterlerin Verdikleri Mirasçılık Belgelerine
Menfaati ihlal edilenler tarafından sulh hukuk mahkemesine itirazda bulunulabilir. Sulh hukuk mahkemesi, itiraz üzerine mirasçılık belgesinin itiraz doğrultusunda düzeltilmesini ve yeniden tanzimine karar verebilir.
9.2.Sulh Hukuk Mahkemesinden Alınan Mirasçılık Belgelerine
İtiraz üzerinde verdiği kararın bir örneğini ilgili notere ve Türkiye Noterler Birliğine bildirir (Noterlik Kanunu m.71/c). Mirasçılık belgesinin iptali davası, asliye hukuk mahkemesi tarafından görülmektedir.
10.Mirasçılık Belgesinin İptali Davası Nedir?
Mirasçılık belgesinin iptali davası, mirasçılık belgesinin kesinleşmesinin ardından, miras paylarına dair yanlışlık yapıldığının veya miras payında dahil edilmeyen bir mirasçı bulunduğunun anlaşılması halinde mirasçılık belgesinin iptal edilmesi istemiyle açılan davadır.
Mirasçılık belgesinin iptali davası, herhangi bir hak düşürücü veya zamanaşımı süresine tabi değildir. İş bu dava, çekişmesiz yargı işidir; mirasçılık sıfatının ispatı için her türlü hukuki delilden yararlanılabilir ve mahkemece verilen karar kesin hüküm teşkil eder.
10.Mirasçılık Belgesi Almam İçin Gereken Süre Var Mıdır?
Veraset ilamı talebi, kanun tarafından herhangi bir zamanaşımı ya da hak düşürücü süreye bağlanmamıştır. Bu nedenle, miras bırakanın vefatının ardından ve bu durumun Nüfus Müdürlüğüne kaydedilmesinin ardından her zaman mirasçılık belgesi talep edilebilir. Ayrıca bir kişinin gaiplik kararı verilmesi durumunda da, yine herhangi bir süre kısıtlaması olmaksızın mirasçılık belgesi başvurusu yapılabilir.
11.Alınan Mirasçılık Belgesi Ne Kadar Süre Geçerlidir?
Veraset ilamının geçerlilik süresine ilişkin herhangi bir süre sınırlama mevcut değildir.
12.Mirasçılık Belgesini Noterden Aynı Gün Alabilir Miyim?
Veraset ilamı istemiyle noterliklere başvurulduğu takdirde, başvuruyu takiben aynı gün gün içinde veraset ilamı çıkarılır.
13.Örnek Mirasçılık Belgesi Talebi
Adalet Bakanlığı- Veraset Dilekçesinden faydalanabilirsiniz.
... SULH HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE DAVACI : Ad Soyad- TC Kimlik No DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Veraset İlamı. (Mirasçılık Belgesi Verilmesi) AÇIKLAMA : 1- Babam ………………. …………………… …./…../1956 tarihinde vefat etmiştir. Geriye kanuni mirasçı olarak annem (murisin eşi)…………………….., çocukları olarak kardeşim ……………..ve ben……………….. kalmışlardır. 2- Murisin başkaca kanuni ve mansup mirasçıları bulunmamaktadır. 3- Bazı resmi kurumlarda kullanılması zorunlu bulunduğundan muris …………………………in mirasçılarını gösterir Veraset ilamının tarafımıza verilmesini talep etme zarureti hasıl olmuştur. HUKUKİ NEDENLER: HMK ‘nin ilgili maddeleri, her türlü delil ve tanıklar. SONUÇ : Yukarıda arz edildiği gibi, Muris ………………nın mirasçılarını gösterir Veraset Belgesinin tarafımıza verilmesini saygıyla arz ve talep ederim. (Tarih) Mirasçılık Belgesi Talep Eden Ad Soyad İmza